Akumulator do łodzi i jachtu – jaki będzie najlepszym wyborem?

Akumulator do łodzi pełni nie tylko rolę w uruchamianiu silnika, ale także zapewnia zasilanie dla różnych systemów na pokładzie, takich jak nawigacja czy łączność, co jest szczególnie istotne podczas żeglugi na otwartym morzu. Dlatego też łodzie często wyposaża się w więcej niż jeden rodzaj baterii. Wyróżniamy głównie dwa typy akumulatorów: rozruchowe, które służą do uruchomienia silnika, oraz użytkowe, które zasilają różne urządzenia na łodzi. Ponadto, baterie do łodzi i jachtów można podzielić na:

 

• akumulatory tradycyjne,
• akumulatory żelowe,
• akumulatory AGM,
• akumulatory LiFePO4 (będące bateriami litowo-jonowymi)

 

Pierwsza grupa to tradycyjne baterie, których elektrolit składa się z mieszanki cieczy – 36% kwasu siarkowego i 64% wody. W przeciwieństwie do nowszych akumulatorów, są one zdecydowanie mniej wydajne.

 

Natomiast baterie żelowe różnią się tym od akumulatorów tradycyjnych, że do ich elektrolitu dodawany jest zagęszczony żel krzemionkowy, który sprawia, że elektrolit jest nieruchomy. Dzięki temu bateria może przechowywać większą ilość energii, a jej odporność na rozładowanie jest zwiększona. Modele żelowe najlepiej sprawdzają się jako użytkowe akumulatory do łodzi.

 

Z kolei w akumulatorze AGM, polietylenowy separator zostaje zastąpiony chłonnym włóknem szklanym (ang. Absorbent Glass Mat). Dzięki temu elektrolit jest szczelnie zamknięty w separatorze. Efektem tego jest zwiększony transfer energii oraz przyspieszenie procesu ładowania. AGM jest również bardziej odporny na wstrząsy i przechylenia, dlatego idealnie nadaje się jako akumulator do rozruchu silnika.

 

Akumulatory LiFePO4 są lekkie i dobrze radzą sobie podczas wielokrotnego rozładowywania i ładowania. Charakteryzują się odpornością na niskie i wysokie temperatury oraz dłuższą żywotnością. Mają także dużą gęstość energii oraz umożliwiają głębokie rozładowanie bez utraty całkowitej pojemności.

Kluczowe cechy, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze akumulatora do łodzi

Zapotrzebowanie energetyczne może się różnić w zależności od ilości urządzeń, które chcemy zasilać (należy sprawdzić wymagania poszczególnych urządzeń na ich tabliczkach znamionowych). Warto również zastanowić się, ile czasu konkretne urządzenia będą zużywały energię. Aby uzyskać wartość w watogodzinach, należy pomnożyć moc (wyrażoną w watach) przez czas pracy urządzenia.

 

Należy również wziąć pod uwagę dostępną przestrzeń na łodzi oraz wagę akumulatora (lub akumulatorów – czasami lepiej jest wybrać kilka mniejszych akumulatorów o łącznej pojemności równoważnej jednemu większemu). Jest to istotne, ponieważ zbyt duże urządzenie może obciążyć łódź i zmniejszyć jej ładowność.

 

Pojemność akumulatora ma bezpośredni wpływ na jego trwałość i czas pracy. Głębokie rozładowanie może uszkodzić akumulator i skrócić jego żywotność. Aby uniknąć tego problemu, warto przeliczyć dostępną energię (zazwyczaj wyrażoną w amperach) na watogodziny, aby lepiej kontrolować pracę akumulatora. Dzięki temu można łatwiej naładować akumulator w odpowiednim momencie i uniknąć całkowitego wyczerpania.

 

Dla przykładu jeden akumulator w pełni naładowany o pojemności 125Ah i napięciu 12V magazynuje do 1.5kWh, natomiast aby uzyskać 2kWh będziemy potrzebować akumulatora o pojemności ponad 150Ah 12V, akumulator o pojemności 200Ah pozwoli się cieszyć około 2,4kWh. Warto zwrócić uwagę na współczynnik C akumulatora, który opisuje szybkość ładowania i rozładowywania. Współczynnik ten jest zdefiniowany jako stosunek prądu ładowania/rozładowania do nominalnej pojemności baterii.

 

• Bateria z współczynnikiem 1C będzie ładować się lub rozładowywać z prądem 100 A. Czyli, potrzebuje jednej godziny, aby naładować się do pełnej pojemności (100 Ah) lub rozładować do 0 Ah.
• Bateria z współczynnikiem 2C będzie ładować się lub rozładowywać z prądem 200 A. Czyli, potrzebuje tylko pół godziny, aby naładować się do pełnej pojemności (100 Ah) lub rozładować do 0 Ah.
• Bateria z współczynnikiem 0,5C będzie ładować się lub rozładowywać z prądem 50 A. Czyli, potrzebuje dwóch godzin, aby naładować się do pełnej pojemności (100 Ah) lub rozładować do 0 A

 

Akumulator do łodzi – który wybrać?

Najlepszym wyborem jako akumulator do łodzi, są akumulatory LiFePO4. Dlaczego? Ponieważ te litowo-żelazowo-fosforanowe akumulatory charakteryzują się wyjątkową trwałością i wysoką wydajnością prądową, a także są lekkie i szybko się ładują. Ich niska waga jest istotna, zwłaszcza na małych łodziach, gdzie każdy dodatkowy kilogram ma znaczenie. Ponadto, akumulatory te cechują się szerokim zakresem pracy napięć, wszechstronnością zastosowania i dużą gęstością energii. Jedynym minusem jest stosunkowo wysoka cena, jednak biorąc pod uwagę ich długą żywotność, szacowaną na 10 do 25 lat, koszty eksploatacji są znacznie niższe niż w przypadku akumulatorów AGM lub żelowych.

 

Akumulatory żelowe są również często wybierane do łodzi ze względu na ich dużą pojemność w stosunku do kompaktowych rozmiarów i niskiej wagi. Dobrze sobie radzą z głębokim rozładowaniem i charakteryzują się wysoką szczelnością, co jest istotne na pokładzie, zwłaszcza w kontakcie z wodą podczas żeglugi. Jednakże ich żywotność jest znacznie krótsza niż akumulatorów litowo-żelazowo-fosforanowych, zwykle trwa 3-4 razy krócej.

O autorze