O czym nie zapomnieć decydując się na instalację PV? Koszty fotowoltaiki

Fotowoltaika jest jednym z najbardziej wygodnych i opłacalnych rodzajów odnawialnych źródeł energii. Może funkcjonować w różnych zakątkach świata, a proces wytwarzania energii za pomocą światła słonecznego jest cichy, bezemisyjny i ekonomiczny. Czy jest jednak całkowicie bezpłatny? Niestety nie. Istnieją pewne ukryte koszty fotowoltaiki, o których klienci nierzadko zapominają. Przyjrzyjmy się zatem wydatkom, które są konieczne dla utrzymania instalacji PV w sprawności i bezpieczeństwie. Mowa tu o gwarancyjnych i pogwarancyjnych przeglądach systemu oraz m.in.  o czyszczeniu modułów. Ile mogą kosztować te usługi? Jakie są rzeczywiste koszty użytkowania paneli fotowoltaicznych? Ile wynosi roczny koszt utrzymania takiej instalacji?

Jakie są ukryte koszty związane z eksploatacją instalacji PV?

Firmy instalujące systemy fotowoltaiczne oraz sprzedawcy komponentów często zachęcają do inwestowania w fotowoltaikę, używając zwrotów takich jak „darmowa energia” czy „bezpłatny prąd”.  Oczywiście, promienie słoneczne są darmowe i dostępne praktycznie wszędzie. Fotowoltaika, w przeciwieństwie do tradycyjnych źródeł energii, takich jak węgiel czy gaz, nie wymaga również dostarczania kosztownego paliwa. Jednak zanim będziemy mogli cieszyć się „darmowym prądem”, musimy ponieść pewne koszty początkowe.

Koszt instalacji systemu fotowoltaicznego jest oczywisty i każdy się z nim liczy. Tu warto wspomnieć, że na instalację fotowoltaiczną można otrzymać wsparcie finansowe z programów rządowych jak choćby „Mój Prąd”, co dodatkowo może zrekompensować koszty inwestycji. Jednakże po zainstalowaniu systemu pojawiają się dodatkowe koszty, o których rzadko się wspomina, aby nie zniechęcać potencjalnych inwestorów. Jakie to koszty?

Ukryte koszty fotowoltaiki obejmują:

 

• regularne przeglądy techniczne systemu,
• czyszczenie paneli,
• odśnieżanie paneli w zimie,
• serwis po zakończeniu okresu gwarancji,
• ubezpieczenie instalacji,
• utylizację starych paneli.

 

Mimo że lista wydatków wydawać się może długa, nie wszystkie z nich są konieczne lub wymagają regularnych płatności. Przeanalizujmy je dokładniej – jakie koszty się pojawiają i które z nich można ominąć?

Obowiązkowe przeglądy techniczne co 5 lat

Zgodnie z polskimi przepisami, każda instalacja elektryczna, w tym fotowoltaiczna, musi być dokładnie sprawdzana co najmniej raz na pięć lat. Niektórzy specjaliści zalecają, aby te przeglądy przeprowadzać co dwa lata.

Podczas takiej inspekcji serwisowej sprawdzane są m.in. stan modułów fotowoltaicznych, falownika, konstrukcji wsporczej, okablowania, zacisków oraz zabezpieczeń prądu stałego i zmiennego. Konieczne jest również przeprowadzenie kontrolnych pomiarów, takich jak napięcie obwodu otwartego, prąd zwarciowy i rezystancja izolacji.  Koszt takiego serwisu zależy od mocy instalacji oraz cennika firmy wykonującej przegląd.

Regularne przeglądy są jednak niezbędne dla bezpieczeństwa instalacji bezpiecznej i efektywnej pracy systemu fotowoltaicznego.  Poluzowane styki czy uszkodzona izolacja przewodów mogą prowadzić do powstania łuku elektrycznego i pożaru.

 

Przegląd gwarancyjny

Oprócz standardowych przeglądów serwisowych wymaganych przez prawo i niezbędnych dla bezpieczeństwa instalacji, często pojawiają się również koszty związany z przeglądami gwarancyjnymi. Mogą one stanowić warunek utrzymania gwarancji producenta (obowiązującej od 2 do 15 lat), na montaż systemu fotowoltaicznego.

Wielu wykonawców oferujących gwarancję na swoje usługi wymaga regularnych przeglądów, zazwyczaj co jeden rok lub dwa lata. Przeglądy te mogą być odpłatne i muszą być wykonane przez samego instalatora lub autoryzowane przez niego firmy. Bywa, że przeglądy tego typu są uwzględnione w cenie instalacji fotowoltaicznej.

Utylizacja modułów fotowoltaicznych

Ostatnim kosztem związanym z eksploatacją instalacji fotowoltaicznej jest utylizacja paneli. Panele PV są projektowane tak, aby działać efektywnie przez wiele dekad. W  Szwajcarii, od roku 1982, działa instalacja o mocy około 10 kW. Według badań z 2017 roku, po 35 latach ponad połowa paneli wciąż zachowywała ponad 80% swojej pierwotnej mocy wyjściowej.

Koszt unieszkodliwienia paneli fotowoltaicznych pojawi się więc tylko raz, po upływie około 30-40 lat. Na rynku pojawiają  się firmy, które zajmują się tego tupu usługami, odzyskując przy tym cenne minerały. Przykładem może być łódzka  firma 2loopTech, która  we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie, stworzyła pionierską technologię recyklingu paneli słonecznych. Nie mniej jednak utylizacja paneli jest procesem, który należy uwzględnić w długoterminowym planowaniu eksploatacji instalacji fotowoltaicznej. Choć to koszt odległy w czasie, warto być świadomym jego istnienia, aby mieć pełen obraz kosztów związanych z fotowoltaiką.

 

Dodatkowe koszty utrzymania instalacji fotowoltaicznej

Oprócz wymienionych kosztów, istnieją dodatkowe usługi, które mogą zwiększyć wydatki na eksploatację fotowoltaiki, choć nie są one obligatoryjne. Możemy je wykonać sami, lub zlecić firmie. Warto je rozważyć dla utrzymania optymalnej wydajności systemu.

Odśnieżanie modułów fotowoltaicznych

Gruba warstwa śniegu na panelach może znacząco ograniczyć produkcję energii. Jednak zazwyczaj panele są zamontowane pod kątem, co ułatwia zsuwanie się śniegu. Panele również się nagrzewają, co pomaga w topnieniu śniegu i lodu. Jeśli mimo to produkcja energii jest zablokowana, warto rozważyć odśnieżenie paneli.

Znalezienie firmy oferującej takie usługi nie musi być trudne. Alternatywnie, można to zrobić samodzielnie, używając szczotki z delikatnym włosiem, aby nie uszkodzić paneli. Gotowe zestawy do czyszczenia są dostępne w internecie.

 

Mycie paneli słonecznych

Choć nie jest to czynność obowiązkowa, regularne czyszczenie paneli może przyczynić się do zwiększenia ich wydajności i efektywności. Zaleca się mycie paneli 1-2 razy w roku, zwłaszcza jeśli są one narażone na silne zabrudzenia, takie jak kurz, pył, lub osady z deszczu. Chociaż niektóre zanieczyszczenia mogą zostać usunięte przez naturalne procesy, takie jak deszcz, profesjonalne mycie może zapewnić dokładniejsze usunięcie brudu, co przekłada się na lepsze działanie instalacji fotowoltaicznej. Koszt mycia paneli słonecznych zależy głównie od wielkości instalacji oraz wyboru profesjonalnej usługi lub zakupu własnego zestawu do czyszczenia.

 

Ubezpieczenie instalacji fotowoltaicznej

Instalacje fotowoltaiczne, znajdujące się na zewnątrz, są narażone na różne zagrożenia, takie jak niesprzyjające warunki pogodowe (wiatr, grad, burze) oraz działania osób trzecich (wandalizm, kradzież). Ze względu na wysokie koszty inwestycyjne, rozsądne może być ubezpieczenie takiej instalacji. Polisa ubezpieczeniowa może obejmować większość usterek i uszkodzeń, a niektóre z nich mogą nawet uwzględniać spadek wydajności lub przerwy w pracy systemu.

Koszt polisy ubezpieczeniowej zależy od kilku czynników, takich jak moc instalacji, lokalizacja, etc. Warto dowiedzieć się, czy ubezpieczenie paneli fotowoltaicznych może być ujęte w polisie całej nieruchomości. Wówczas koszt będzie z pewnością dużo niższy. Ubezpieczenie instalacji fotowoltaicznej to zapewnienie sobie spokoju, wiedząc, że w przypadku problemów koszty naprawy lub wymiany będą pokryte przez ubezpieczyciela.

Ukryte koszty fotowoltaiki – podsumowanie

Warto inwestować w fotowoltaikę, choć istnieją pewne koszty, które mogą być łatwo przeoczone, jak wskazują nasze doświadczenia z klientami. Oprócz przeglądów gwarancyjnych i pogwarancyjnych oraz obowiązkowych przeglądów technicznych co pięć lat, należy wziąć pod uwagę koszty mycia i ewentualnego odśnieżania paneli. Ubezpieczenie instalacji fotowoltaicznej to również istotny aspekt, zapewniający spokój umysłu i ochronę przed niespodziewanymi wydatkami w razie problemów. Pomimo tych kosztów, fotowoltaika nadal pozostaje atrakcyjną opcją, zwłaszcza biorąc pod uwagę długoterminowe korzyści ekologiczne i ekonomiczne, jakie niesie ze sobą.

O autorze